De enkelvoudige meter
De enkelvoudige meter heeft slechts één verbruiksindex. Dat betekent dat je, ongeacht het tijdstip van de dag, altijd hetzelfde tarief betaalt aan je energieleverancier.
De compatibiliteit tussen enkelvoudige meters en zonnepanelen hangt voornamelijk af van het Gewest waarin je woont en van het systeem dat je hebt geïnstalleerd.
>> Lees ook: Wat zijn de verschillende elektriciteitsmeters?
In Vlaanderen: het injectietarief
Als je een enkelvoudige meter hebt, is het systeem in Vlaanderen hetzelfde als in Wallonië: je meter loopt in omgekeerde richting en wordt gecombineerd met het prosumententarief.
Voor alle nieuwe fotovoltaïsche installaties, geplaatst na 1 januari 2021, zal echter automatisch een digitale meter worden geïnstalleerd. In dat geval zullen zonnepaneeleigenaars profiteren van een injectietarief dat overeenkomt met de hoeveelheid overtollige elektriciteit die aan het net wordt terug geleverd en die door hun leverancier zal worden betaald. Belangrijk om te weten is evenwel dat dit bedrag over het algemeen lager is dan dat van de afgenomen elektriciteit, aangezien de bijkomende kosten (vervoer, distributie) niet worden betaald.
Wist je dit? De Vlaamse prosumenten kunnen nog tot uiterlijk 2025 de digitale meter weigeren. Tegen 1 juli 2029 zullen alle huishoudens ermee uitgerust moeten zijn.
Brussel: einde van het compensatiesysteem en vermindering van de groenestroomcertificaten
De terugdraaiende meter wordt ook wel het ‘compensatiesysteem’ genoemd. In Brussel werd dit systeem op 1 januari 2020 afgevoerd. Brusselaars met een fotovoltaïsche installatie zijn voortaan verplicht een bidirectionele meter aan te schaffen. Meer informatie hierover vind je verderop in dit artikel. Met dit systeem betalen ze alleen de netwerkkosten op de kWh die daadwerkelijk van het net worden afgenomen. Toch blijft de compensatie (d.w.z. afname en injectie) nog steeds van toepassing voor het energiegedeelte. Dat noemt men ook gedeeltelijke compensatie.
Sinds januari 2022 bedraagt het toekenningspercentage voor groenestroomcertificaten in Brussel:
- 2,7 groenestroomcertificaten per geproduceerde MWh voor installaties met een vermogen van minder dan 5 kWp;
- 2,5 groenestroomcertificaten per geproduceerde MWh voor installaties met een vermogen van 5 tot 36 kWp;
- 2,1 groenestroomcertificaten per geproduceerde MWh voor installaties met een vermogen van 36 tot 100 kWp;
- 1,8 groenestroomcertificaten per geproduceerde MWh voor installaties met een vermogen van 100 tot 250 kWp;
- En tot slot 1,5 groenestroomcertificaten per geproduceerde MWh voor installaties met een vermogen van meer dan 250 kWp.
Wist je dit al? Groenestroomcertificaten hebben als doel om consumenten aan te moedigen thuis fotovoltaïsche panelen te installeren. Eens ze deze certificaten hebben ontvangen, verkopen ze deze aan hun leverancier, die op zijn beurt verplicht is een bepaald quotum terug te kopen in verhouding tot zijn jaarlijkse energieproductie. Algemeen gesproken worden groenestroomcertificaten toegekend voor een periode van vijf jaar.
>> Groenestroomcertificaten in Brussel: wat is de stand van zaken in 2022?
In Wallonië: een terugdraaiende meter en prosumententarief
In Wallonië heeft de enkelvoudige meter geen invloed op je zonnepanelen of je verbruik, aangezien de meter terugdraait. Wanneer je elektriciteit verbruikt, draait deze normaal, maar wanneer je elektriciteit produceert en in het net injecteert, draait hij in de tegenovergestelde richting. Als je jaarlijkse meterstand gelijk is aan die van het voorgaande jaar, betekent dit dus dat je jaarverbruik gelijk is aan je jaarproductie. Op de vaste jaarlijkse bijdrage na hoef je dan niets te betalen aan je energieleverancier.
De situatie is echter enigszins veranderd en er moet rekening worden gehouden met een nieuwe factor. Sinds 1 oktober 2020 heeft het prosumententarief zijn weg naar Wallonië gevonden, tot groot ongenoegen van sommige prosumenten. Ter herinnering: het wordt toegevoegd aan de elektriciteitsrekening van eigenaars van fotovoltaïsche installaties met een vermogen van 10 kVa of minder. Zo betalen ze net als de rest van de bevolking mee voor het onderhoud van het distributienet.
Walen krijgen de keuze tussen twee tarieven:
- Het prosumententarief (capacitair of forfaitair ), dat door de netbeheerder wordt berekend op basis van de capaciteit van de zonnepanelen. Dit tarief wordt aanbevolen indien het eigen verbruik op maximaal 37,6% van de totale productie wordt geschat.
- Het proportionele (of injectie-) tarief, dat zich richt tot prosumenten die meer dan 37,6% van hun totale elektriciteitsproductie verbruiken. Het geeft voorrang aan zelfconsumptie. De klant betaalt echter de netwerkkosten die aan zijn DNB zijn toegewezen, alsmede de daadwerkelijk afgenomen kWh.
Wat als je een tweevoudige meter en zonnepanelen hebt?
Een tweevoudige meter heeft twee verbruiksindexen, een voor overdag en een voor ‘s nachts, waarbij de laatste tegen een aantrekkelijkere prijs wordt aangerekend. In het algemeen wordt dan ook aanbevolen je minst energiezuinige toestellen (wasmachines, vaatwassers, enz.) tijdens de daluren te gebruiken, d.w.z. het hele weekend en weekdagen van 22.00 tot 7.00 uur, of van 21.00 tot 6.00 uur in enkele gemeenten.
Indien je zonnepanelen hebt geïnstalleerd en over een tweevoudige meter beschikt, zul je de verhouding tussen je verbruik en je productie moeten analyseren. Er zijn twee situaties:
- Volstaan je zonnepanelen om je volledige dagverbruik te dekken? Dan moet je alleen je verbruik buiten de piekuren en je vaste jaarlijkse bijdrage betalen.
- Als je overdag meer produceert dan je verbruikt en als je je tweevoudige meter verstandig gebruikt, is het het overwegen waard om over te schakelen op een enkelvoudige meter. Waarom? Simpelweg omdat het overschot aan elektriciteitsproductie alleen kan worden gecompenseerd met je dagverbruik en niet met je nachtverbruik. Met andere woorden, als je te veel elektriciteit produceert en die overdag niet gebruikt, gaat ze zeker verloren!
Twijfel je nog om de sprong te wagen? Aarzel niet om te praten met de installateur van je zonnepanelen en/of je distributienetbeheerder of DNB (Ores, Resa, Sibelga, Fluvius…). Zij kunnen de precieze verhouding tussen je productie en je verbruik berekenen om je te begeleiden. Bedenk echter wel dat het vervangen van een meter een dure ingreep is, waarvan de prijs doorgaans varieert tussen 100 en 200 euro, naargelang de distributienetbeheerder waarbij je bent aangesloten.
Hoeveel zal je fotovoltaïsche installatie kosten? Vraag nu een gratis kostenraming aan!
Bidirectionele meter en zonnepanelen
De tweerichtingsmeter, ook wel bidirectionele meter genoemd, meet de hoeveelheid afgenomen elektriciteit en de in het openbare net geïnjecteerde elektriciteit afzonderlijk. Zo kunnen prosumenten hun jaarlijkse productie analyseren in verhouding tot hun gemiddelde verbruik.
Zoals hierboven uiteengezet, zijn Brusselaars met zonnepanelen verplicht een bidirectionele meter te installeren. In Wallonië is dit niet verplicht, maar het is een mogelijkheid. Mensen die gekozen hebben voor de bidirectionele meter hebben dan het proportionele tarief. Ter herinnering, met deze tariferingswijze betalen zij de netkosten alleen voor de elektriciteit die ze van het net afnemen.
In Vlaanderen tot slot heeft het Gewest dit soort meter niet opgelegd.
De slimme of digitale meter
De slimme meter digitaliseert alle gegevens met betrekking tot elk verbruiksprofiel. Dat maakt het mogelijk volledig onafhankelijk te zijn en voorkomt dat de netwerkbeheerder een technicus ter plaatse moet sturen om bijvoorbeeld de meterstanden op te nemen. Bovendien is de slimme meter ook een bidirectionele meter en geeft hij steeds ofwel twee indexen ofwel vier indexen weer, afhankelijk van hoe de meter ingesteld is (enkelvoudig of tweevoudig):
- Afname
- Injectie
of
- Afname tijdens de daluren
- Afname tijdens de piekuren
- Injectie tijdens de piekuren
- Injectie tijdens de daluren
In Vlaanderen is iedereen die sinds 1 januari 2021 zonnepanelen heeft geïnstalleerd, verplicht om zijn oude meter te vervangen door een slimme meter. Huishoudens die voor die datum voor fotovoltaïsche energie hebben gekozen, zullen nog tot 31 december 2024 de digitale meter kunnen weigeren zolang hun zonne-installatie niet ouder is dan 15 jaar. Tegen 2029 zullen alle Vlaamse huishoudens overgeschakeld moeten zijn op de slimme meter.
In Brussel heeft de DNB Sibelga ervoor gekozen geleidelijk aan slimme meters te installeren om alle aspecten van deze nieuwe technologie grondiger te testen. Tegen 2023 zullen er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest echter niet minder dan 40.000 digitale meters geïnstalleerd zijn.
In Wallonië zijn noch de bidirectionele noch de slimme meter verplicht, of je nu zonnepanelen hebt of niet. Ores en Resa, de twee belangrijkste distributienetbeheerders in het Waalse Gewest, zijn van plan tegen 2030 de klassieke meters met slimme vervangen voor gezinnen met een fotovoltaïsche installaties.
Installeer kwaliteitsvolle zonnepanelen tegen concurrerende prijzen dankzij onze 10 % korting!
De juiste meter in combinatie met zonnepanelen
Zoals je ziet, heb je, naargelang het Gewest waar je woont, niet altijd de keuze welk model van elektriciteitsmeter je moet installeren als je voor fotovoltaïsche panelen hebt gekozen. Hieronder vind je de soorten meters die je kunt installeren, naargelang je Gewest:
- Vlaanderen: enkelvoudige meter voor installaties geplaatst voor 2021 en slimme meter voor installaties geplaatste vanaf 2021
- Brussel: dubbele stroommeter, wel of niet digitaal
- Wallonië: enkelvoudige meter voor het prosumententarief, of bidirectionele of slimme meter voor het proportionele tarief
In Vlaanderen is de slimme meter echter een mes dat aan twee kanten snijdt. Met dit systeem worden prosumenten immers verplicht over te schakelen op het minder voordelige injectietarief, terwijl prosumenten met een ‘klassieke’ meter kunnen blijven profiteren van de aan het prosumententarief gekoppelde compensatie.
In Wallonië is er echter geen bijzondere verplichting, tenzij je hebt gekozen voor het proportionele tarief. Wil je van meter veranderen of laat je een huis bouwen? Geef dan de voorkeur aan een slimme bidirectionele meter. Op die manier ben je onafhankelijker wat de gebruikelijke taken in verband met je meter betreft (meterstand, verbruikshistoriek…), maar heb je ook toegang tot een volledigere analyse van je verbruik en productie.
Wil je op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen op energiegebied? Schrijf je dan nu in voor de Wikipower-nieuwsbrief en volg onze actualiteit op de voet!
