Sinds 2012 is veranderen van elektriciteits- en gasleverancier heel gemakkelijk. De particuliere consument moet het einde van zijn contract niet langer afwachten en kan dat verbreken wanneer hij maar wil, zonder een verbrekingsvergoeding te moeten betalen. Bovendien is alle administratieve rompslomp voor de nieuwe leverancier!
Maar misschien stel je tot je grote verbazing wel vast dat er op je factuur invariabele en onreduceerbare bedragen staan, welke leverancier je ook koos: de transmissie- en distributiekosten.
Sinds de vrijmaking van de energiemarkt zijn er nieuwe spelers op het schouwtoneel verschenen. We hebben het over de producenten, de transmissienetbeheerders, de distributienetbeheerders en de regulatoren.
De energiemarkt is dus complexer geworden. In dit artikel vertellen we je wie de spelers in de sectoren voor elektriciteit en gas zijn en leggen we hun rol onder de loep.
De spelers in de energiesector
De producenten van gas en elektriciteit
Zoals de naam al verklapt, produceert deze speler de energie die door de huishoudens en ondernemingen zal worden gebruikt. In België hebben we enkel producenten van elektriciteit, want wij hebben zelf geen gasbronnen. Ons gas komt dus uit het buitenland (Nederland, Noorwegen, Verenigd Koninkrijk, Qatar, Duitsland) en wordt ingevoerd in ons land.
In 2019 werd het grootste deel van onze elektriciteit (meer dan 76%) nog opgewekt met conventionele middelen zoals kerncentrales, gas-stoomturbines en kolencentrales. De rest van de elektriciteit komt van productie-eenheden die gebruikmaken van hernieuwbare energiebronnen zoals biomassacentrales, waterkrachtcentrales, windmolen- of zonne-energieparken.
De energieleveranciers
Sommige energieleveranciers zijn ook producenten. Maar dus lang niet allemaal! Meestal is de naam van je leverancier het eerste wat je ziet op je factuur. Vandaag telt de Belgische markt bijna 20 verschillende energieleveranciers. De bekendste zijn de aangewezen of historische leveranciers (die er direct na de vrijmaking al waren): Engie, Luminus en Essent. Daarna verschenen er druppelsgewijs meer leveranciers op de markt: Lampiris, Eneco, Octa+ Mega …
De leveranciers kunnen elektriciteit of gas of beide aanbieden. Bovendien kunnen ze actief zijn in één of meerdere regio’s. Iedere potentiële leverancier moet wel eerst een leveringsvergunning krijgen van een regulator, gebaseerd op duidelijke en strenge criteria.
Ben je van plan om van leverancier te veranderen? Neem dan deel aan een groepsaankoop en geniet van exclusieve promoties!
De transmissienetbeheerders (TNB’s)
In België hebben we een TNB voor elektriciteit (Elia) en één voor gas (Fluxys). Zij hebben geen concurrenten. Dit kan worden verklaard door de immense investering die in de ontwikkeling van het netwerk ging. Het is dus logisch dat het wordt gebruikt door zoveel mogelijk consumenten.
Zij staan in voor het vervoer van elektriciteit en gas van de productiecentrales naar de distributienetten of rechtstreeks naar de industriële klanten. De DNB’s moeten bovendien waken over het globale evenwicht van het net (continu evenwicht tussen productie en consumptie).
De Europese transmissienetten zijn onderling verbonden. Er wordt dus voortdurend energie uitgewisseld tussen buurlanden. De kost voor het transport (of transmissie) van de elektriciteit is niet moeilijk te achterhalen. Hij staat gewoon op je factuur. Je zult zien dat het transmissiegedeelte voor gas niet op je facturen staat. Deze prijs is vervat in de prijs die je DNB vermeldt.
Als eindconsument kun je geen contact opnemen met de TNB’s.
De distributienetbeheerders (DNB’s)
Dit zijn de laatste schakels in de weg die je energie aflegt. Zij ontfermen zich over de aanleg en het onderhoud van de netten voor elektriciteit en aardgas. Ze staan ook in voor het transport van de energie van de transmissienetten naar de eindklant. Vroeger was die rol weggelegd voor de intercommunales.
Kan ik mijn distributienetbeheerder zelf kiezen?
DNB’s zijn gereguleerde en gecontroleerde organen die bij de gemeente horen. Je hangt dus af van een DNB die wordt bepaald op basis van je adres. Je vindt de verschillende kosten van je DNB in detail op je factuur.
Wie is mijn DNB?
- In Vlaanderen kan je contact opnemen met Fluvius;
- In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heb je te maken met Sibelga;
- Ores is de operator van de gas- en elektriciteitsnetten voor 197 Waalse gemeenten;
- In veel gemeenten in de provincie Luik is de verdeler van gas en elektriciteit Resa.
Je vindt je DNB gemakkelijk terug via onze zoekmodule. Je moet gewoon je postcode ingeven.
Wat zijn de bevoegdheden van de DNB’s?
Bij problemen met je teller zul je bij je DNB moeten aankloppen (en niet je leverancier). De DNB’s zijn namelijk bevoegd voor:
- De opname van de meterstanden van je teller
- De opening en aansluiting van een nieuwe teller
- De afsluiting van een bestaande teller
- Iedere vraag om informatie over je meternummer of je EAN-code
- Een antwoord op vragen over je meterstand en je verbruik
- De plaatsing van een budgetmeter
- Storingen of kritieke situaties op het net
- …
De regulatoren
Omdat bepaalde spelers op de energiemarkt over een wettelijk monopolie beschikken, werden er organen in het leven geroepen om de energiemarkt te controleren en te reguleren.
Er zijn drie regionale regulatoren:
- De Vlaamse regulator van de energiemarkt (VREG)
- De Brusselse regulator voor energie (Brugel)
- De Commission Wallonne pour l’Energie (CWaPE)
Er is ook nog een federale regulator: de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG).
De taken van deze regulatoren zijn:
- De transparantie en de concurrentie op de energiemarkt verzekeren
- De belangen van de consumenten behartigen
- De overheden adviseren over energie
- De werking van de energiemarkten controleren
Besluit
Nu de spelers in de sector voor elektriciteit en gas geen geheimen meer voor je hebben, heb je vast wel begrepen dat de consument enkel vat heeft op één speler: de leverancier. Maar onderschat die beperkte manoeuvreermarge niet! Want er kunnen grote verschillen zitten tussen de tarieven van de verschillende leveranciers, en zelfs tussen de verschillende tariefformules van dezelfde leverancier.
Aarzel dus niet om jaarlijks te vergelijken en eventueel te veranderen. Daarvoor kun je deelnemen aan een groepsaankoop of gebruikmaken van een vergelijker van energieprijzen. Heb je vragen over je verandering van leverancier? Onze energieconsulenten staan voor je klaar!
