In het kort:
- Aardgas wordt opnieuw de duurste verwarmingsbron sinds december 2021 (998,04 € duurder dan de jaarlijkse verwarmingsfactuur op mazout);
- Hout blift op nationaal niveau weer de goedkoopste verwarmingsbron zoals in 2020 (1350,88 € goedkoper dan gas op de jaarlijkse verwarmingsfactuur in december 2021);
- De verwarmingsfactuur voor gas is 246,93 € duurder in Wallonië dan in Vlaanderen (reden: distributiekosten);
- In 2021 is de inflatie van de energieprijzen in België hoger dan de gemiddelde inflatie in de buurlanden (2,4% vs. -2%).
Het juiste verwarmingstype kiezen is niet altijd evident. Zeker niet omdat de kosten per brandstof variëren al naargelang regio. In december 2021 betaalden Vlamingen voor gas bijvoorbeeld 245,93 euro minder dan Walen met een gelijkaardige installatie.
Welk verwarmingstype kies je dan? Om je bij die keuze te helpen, vergelijkt Wikipower elk kwartaal de kost van je jaarlijkse verwarmingsfactuur al naargelang de gekozen energiebron: elektriciteit, gas, mazout (of stookolie), pellets en brandhout.
Opmerking
Onze simulatie houdt rekening met de kostprijs van de brandstoffen en van de elektrische kilowattuur in België en de drie gewesten (het Vlaams, Waals en Brussels gewest).
Ontwikkeling van een verwarmingsfactuur in België volgens energietype
De gemiddelde verwarmingsfactuur in België kende in de loop der jaren heel wat schommelingen. Volgende grafiek toont de ontwikkeling volgens energietype:
Nu kunnen we maart 2020 met maart 2021 vergelijken, om zo een beter idee te krijgen van de prijsontwikkeling op een jaar tijd.
| Energietype | Jaarlijkse factuur (03/2020) | Jaarlijkse factuur (03/2021) | Verschil |
|---|---|---|---|
| Elektriciteit | 5.466 € | 5.425 € | -0,8 % |
| Aardgas | 936 € | 1.041 € | +11,3% |
| Mazout (stookolie) | 984 € | 1.226 € | +24,6% |
| Pellets | 1.226 € | 1.220 €* | -0,5 % |
| Brandhout | 985 € | 1.035 €* | +5,1 % |
*De cijfers voor pellets en hout voor 2020 dateren van december 2020. De gegevens voor januari tot maart zijn nog niet gepubliceerd.
Nadat de prijs in mei 2020 met 49% instortte, is de mazoutprijs intussen weer heel wat gestegen. De jaarlijkse verwarmingsfactuur ging met bijna 25% omhoog. Als je elektriciteit uitsluit, wordt stookolie zo opnieuw de duurste verwarmingsbron, terwijl ze in mei 2020 nog de goedkoopste was.
Ook de stroom- en gasprijzen zijn significant gestegen vergeleken met eind 2020.
De stroomprijzen blijven redelijk gelijk (op jaarbasis zijn ze ongeveer 1% goedkoper), terwijl de gasprijzen sterker stijgen (+11% de afgelopen 12 maanden). In mei 2020, midden in de eerste lockdown, waren de jaarlijkse gas- en elektriciteitsfacturen met respectievelijk 28% en 14% gedaald.
Pellets zijn intussen iets goedkoper. Hout ten slotte is een tikje in prijs gestegen.
Brandstoffen onder de loep
Hierboven vergeleken we de verwarmingsfactuur volgens energiebron. We laten voor nu elektriciteit even vallen en focussen ons op de ‘pure’ brandstoffen: aardgas, mazout, pellets en brandhout.
Mazout
Tussen april 2019 en februari 2020 was mazout (een synoniem voor stookolie) de duurste van de vier brandstoffen. Na de coronacrisis en de daaropvolgende quarantaine kwam daar verandering in. De lockdown heeft de mazoutprijs doen kelderen, waardoor stookolie op slag de goedkoopste brandstof werd. In volle lockdown lag de stookolieprijs zelfs lager dan nog in 2016.
Intussen is de mazoutprijs dus weer gestegen. Want het valt op bij het bekijken van de curve: de mazoutprijs is bijzonder volatiel. Hij zakte in 2020 sterk, maar kende ook weer stijgingen zoals bijvoorbeeld in april 2020. Intussen is mazout weer de duurste brandstof geworden.
| Maart 2019 | 1.445 € |
| Maart 2020 | 984 € |
| Maart 2021 | 1.226 € |
Aardgas
De volatiliteit van de gasprijzen is veel minder uitgesproken, omdat de prijs voor de grondstof zelf maar 25 à 30% van de eindfactuur uitmaakt. Het grootste deel van wat jij als consument betaalt gaat dus naar transport, distributie, belastingen en heffingen.
Gas kende in de loop der jaren een langzame, maar gestage prijsstijging. In december 2018 bijvoorbeeld betaalde het gemiddelde gezin jaarlijks 1.378 € om zich met gas te verwarmen. Daar kwam begin 2019 abrupt verandering in. Net als de andere verwarmingsbronnen betaalden we ook voor gas tijdens de lockdown heel wat minder, en is die prijs intussen weer fel beginnen stijgen.
| Maart 2019 | 1.320 € |
| Maart 2020 | 936 € |
| Maart 2021 | 1.041 € |
De Belgische consument betaalde in 2021 dus 11% meer voor gas dan in 2020. Ondanks die prijsstijging blijft gas een voordelige verwarmingsbron.
Eén van de belangrijkste redenen voor de daling zijn de zachte winters van de afgelopen jaren. Wie minder vaak de verwarming aanzet, verbruikt natuurlijk minder gas. De jaarlijkse gasfactuur is nauwelijks hoger dan de jaarlijkse factuur voor pellets.
In de eerste drie maanden van 2020 versterkte de coronacrisis die dalende tendens nog eens. Een interessante ontwikkeling voor de consument, al zijn de prijzen intussen weer hoger en is er geen enkele garantie dat ze ooit weer zo laag zullen zijn als tijdens de eerste lockdown.
Pellets en brandhout
Hout (brandhout of pellets) is een goede keuze voor wie niet van verrassingen houdt. De prijzen voor briketten of pellets zijn uitzonderlijk stabiel. Kies je voor hout, dan kan je bovendien meehelpen aan milieubehoud en de lokale tewerkstelling, afhankelijk van de leverancier die je kiest.
Vooral op lange termijn is brandhout een voordelige en milieuvriendelijke manier om je te verwarmen. Dat komt omdat het, op het kappen na, nauwelijks bewerkt wordt voor het bij jou in huis belandt.
Puur op vlak van warmterendement komen pellets zelfs nog beter uit de bus dan hout. Pellets zijn echter ook duurder, omdat ze meer bewerkt moeten worden.
Elektriciteit
Zoals je uit de grafiek al opmaakte, is elektriciteit een peperdure verwarmingsbron i.v.m. de klassieke brandstoffen. Momenteel betaal je voor elektriciteit 5 à 6 keer zoveel als voor aardgas of mazout. Een elektrisch radiatortje als hoofdverwarmingsbron gebruiken is dus af te raden.
>> Zonnepanelen installeren – hoe gaat dat?
Tot slot is onze analyse ook niét toegespitst op een installatie met elektrische warmtepomp, die ook weer voordelig kan zijn.
Kanttekeningen bij onze vergelijkende studie
Het is belangrijk om bij onze vergelijkende analyse enkele kanttekeningen te plaatsen:
- voor brandhout en pellets zijn de data voor de eerste drie maanden van 2021 nog niet beschikbaar;
- we hebben eventuele investeringen (ketel, kachel, cassette, enz.) niet in rekening gebracht. Die investering hangt af van de gekozen oplossing en andere factoren zoals vermogen en automatisering.
Welke keuze je ook maakt: dit is hét moment om via de groepsaankoop van leverancier te veranderen! De prijzen stonden nog nooit zo laag, wie nu een contract afsluit zal hier de komende jaren veel profijt van hebben en van de goedkoopste tarieven profiteren.
Laat je dus niet verrassen door een nieuwe prijsstijging! Opteer vandaag nog voor een groepsaankoop voor aardgas om langer van de lage prijzen te kunnen genieten.
Eendracht maakt kracht? Grote verschillen tussen de gewesten
Je kreeg intussen grofweg een idee van de meest voordelige energiebronnen voor je verwarming.
Zoals we al aangaven baseren onze cijfers tot nu toe op het Belgisch gemiddelde. Omdat de Belgische en gewestelijke cijfers op bepaalde vlakken verschillen, hebben we voor jou de Belgische en gewestelijke cijfers apart geanalyseerd en vergeleken met het nationaal gemiddelde. Inwoners van Vlaanderen en Wallonië zien aan het eind van de maand vaak totaal andere cijfers op hun rekening staan .
De mazout- en houtprijzen blijken over heel België ongeveer even hoog. Daarom concentreren we ons hier vooral op de gasprijzen.
Wallonië en Vlaanderen: grote verschillen in de gasprijzen
| België | 1.041 € |
| Wallonië | 1.178 € |
| Vlaanderen | 932 € |
| Brussel | 1.015 € |
Het gemiddelde Vlaamse huishouden betaalt voor gas elk jaar dus gemiddeld 246 euro minder dan het gemiddelde Waalse huishouden. Wallonië is het enige Belgische gewest waar aardgas niét de meest voordelige verwarmingsbron is.
Hoe komt het dat Walen zoveel meer betalen voor aardgas? Dat heeft te maken met de samenstelling van een gasfactuur. Je betaalt voor:
- prijs voor het gas zelf, de molecule;
- transport- en distributiekosten;
- belastingen en heffingen.
Het prijsverschil tussen Vlaanderen en Wallonië ligt aan de distributiekosten. Vlaamse inwoners betalen gemiddeld tussen 200 en 700 euro per jaar, wie in Wallonië woont tussen 600 en 900 euro.
Waarom betalen Waalse inwoners meer voor aardgas?
In Wallonië is men maandelijks dus heel wat meer kwijt aan aardgas dan in Vlaanderen. Hoe komt dat? We namen contact op met Vlaams netbeheerder Fluvius. Isabel Van Cutsem, hoofd communicatie:
Twee regulatoren, twee verschillende tarieven. Waarom komt de VREG bij een lager bedrag dan de CWaPE?
Vlaams distributienetbeheerder Fluvius legt het verschil dus bij de hogere bevolkingsdichtheid in Vlaanderen.
Wij contacteerden Waals distributienetbeheerder ORES om de reden voor dit prijsverschil te achterhalen. Volgens Jean-Michel Brebant, woordvoerder van deze netbeheerder, is de Waalse wetgeving de reden voor die hogere prijzen:
Woordvoerder ORES
Even vergelijken met onze buurlanden
In de eerste drie maanden van 2020 konden Belgen genieten van een grotere prijsdaling voor energie dan onze buurlanden, stelde het Prijsobservatorium vast in zijn driemaandelijkse verslag. Dat is voornamelijk te danken aan de prijsdaling van het afgelopen jaar voor aardgas en elektriciteit, en de meer uitgesproken negatieve inflatie voor vloeibare brandstoffen dan in de andere landen.
Tijdens diezelfde periode kenden Duitsland en Frankrijk een inflatie van respectievelijk 1,6 en 0,4 procent op een jaar. Nederland noteerde echter een negatieve inflatie na een aanzienlijke stijging tijdens de laatste drie maanden van 2019 (van 5,8 naar -4,6 procent).
Ter vergelijking: België registreerde in diezelfde periode een daling met 6 procent (tegenover -7,2 procent voor de periode daarvoor). Op een jaar tijd registreerde ons land dus drie trimesters op rij een negatieve inflatie voor de energieprijzen.
De daling van de energieprijzen enerzijds, en de stijging van de voedingsprijzen anderzijds, leidden tot een totale inflatie van 0,4% in België. Die is lager dan in onze buurlanden (waar de gemiddelde inflatie op 0,6% ligt).
Kortom: welke energiebron is nu de slimste keuze?
Over inflatie en gewestelijke verschillen zouden we het nog lang kunnen hebben. Maar je wilt natuurlijk graag weten welke energiebron het meest geschikt is om je verwarmingsfactuur te verlagen!
Zoals de kaarten momenteel liggen, is aardgas een voordelige optie. Deze brandstof heeft echter bijzonder volatiele prijzen die sterk afhankelijk zijn van de economische conjunctuur. De prijzen zijn sinds oktober 2020 gestaag aan het stijgen, je doet er dus goed aan je huidig tarief ‘vast te zetten’ door over te schakelen op een contract met vaste prijs! Zo ben je meteen beschermd tegen een eventuele prijsstijging in de komende maanden.
Vind je vooral stabiele prijzen op lange termijn belangrijk, dan is een verwarming met hout of pellets een zeer degelijk alternatief. Voorzie dan wel voldoende ruimte voor opslag.
Een verwarming met elektriciteit vermijd je best. Die is tot vijf keer zo duur als welke andere verwarmingsbron ook.
Vond je ons vergelijkend artikel interessant, maar ben je vooral benieuwd naar de specifieke situatie in Wallonië of Vlaanderen? Lees dan zeker de artikels die we aan de twee gewesten wijdden:
Methodologie
Het standaardverbruik waarmee we rekening houden om de jaarlijkse factuur te berekenen, bedraagt 21.000 kWh. Voor gas, stookolie, pellets en hout werd de onderwaarde (OW) van de verbrandingswarmte gebruikt. Die onderwaarde is het aantal kWh dat een eenheid (een liter, een kg, enz.) brandstof kan leveren. De OW houdt geen rekening met de energie in de waterdamp die ontsnapt tijdens de verbranding. De hypothese van een condensatieketel heeft dus geen enkele invloed op de berekeningen.
Aangezien de CREG zijn gegevens voor gas baseert op de bovenwaarde (BW) van de verbrandingswarmte, werd de verhouding OW/BW voor aardgas (0,9028) gebruikt om het gemiddelde verbruik van de CREG (23.260 kWh) terug te brengen tot 21.000 kWh.
Voor elektriciteit werd er geen enkele coëfficiënt gebruikt. Die energiebron is sowieso echter een stuk duurder dan de vier andere. Bovendien ligt het rendement van een elektrische verwarming dicht bij 100 procent.
Bronnen
De gegevens met betrekking tot elektriciteit en gas zijn afkomstig van de CREG, die elke maand een overzicht met de gemiddelde jaarlijkse factuurprijs voor elektriciteit en gas publiceert.
Voor stookolie zijn we uitgegaan van de maximaal toegelaten prijs voor een bestelling van meer dan 2.000 liter (standaard stookolie), die elke dag wordt gepubliceerd door de FOD Economie.
Jonas Hugelier
07/05/2021Beste,
Indien een warmtepomp gebruikt wordt om de woning te verwarmen gaat de bovenstaande stelling niet op. Elektrisch verwarmen met klassieke elektrische radiator is niet de hedendaagse norm…
Aanvullend zou er een rubriek moeten zijn: elektrisch verwarmen met warmtepomp.
mvg
Jonas Hugelier
Anna De Smet
07/05/2021Beste meneer Hugelier
Van harte bedankt voor uw reactie. Elektrisch verwarmen is inderdaad niet de norm, maar er zijn zeker mensen die gedeeltelijk elektrisch verwarmen.
Een rubriek over elektrisch verwarmen met warmtepomp staat genoteerd voor de volgende update van dit artikel, bedankt voor uw bijdrage.
Met vriendelijke groeten,
Anna van Wikipower