In het kort:
- Aardgas wordt opnieuw de duurste verwarmingsbron sinds augustus 2021 (216,98 € duurder dan de jaarlijkse verwarmingsfactuur op mazout in juli 2022);
- Hout blift op nationaal niveau weer de goedkoopste verwarmingsbron zoals voor 2020 (1.563,04 € goedkoper dan gas op de jaarlijkse verwarmingsfactuur in juli 2022);
- De verwarmingsfactuur voor gas is 251,73 € duurder in Wallonië dan in Vlaanderen (reden: distributiekosten);
- In juli 2022 is de inflatie van de energieprijzen in België hoger dan de gemiddelde inflatie in de buurlanden (64,3% vs. 45,4%).
Het juiste verwarmingstype kiezen is niet altijd evident. Zeker niet omdat de kosten per brandstof variëren al naargelang regio. In juli 2022 betaalden Vlamingen voor gas bijvoorbeeld 251,73 euro minder (op jaarbasis) dan Walen met een gelijkaardige installatie.
Welk verwarmingstype kies je dan? Om je bij die keuze te helpen, vergelijkt Wikipower elk kwartaal de kost van je jaarlijkse verwarmingsfactuur al naargelang de gekozen energiebron: elektriciteit, gas, mazout (of stookolie), pellets en brandhout.
Opmerking
Onze simulatie houdt rekening met de kostprijs van de brandstoffen en van de elektrische kilowattuur in België en de drie gewesten (het Vlaams, Waals en Brussels gewest).
Ontwikkeling van een verwarmingsfactuur in België volgens energietype
De gemiddelde verwarmingsfactuur in België kende in de loop der jaren heel wat schommelingen. Volgende grafiek toont de ontwikkeling volgens energietype sinds 2013:
Nu kunnen we juli 2021 met juli 2022 vergelijken, om zo een beter idee te krijgen van de prijsontwikkeling op een jaar tijd.
| Energietype | Jaarlijkse factuur (07/2021) | Jaarlijkse factuur (07/2022) | Verschil |
|---|---|---|---|
| Elektriciteit | 6.016,14 € | 9.288,54 € | +54,4 % |
| Aardgas | 1.345,90 € | 2.940,64 € | +118,5% |
| Mazout (stookolie) | 1.370,92 € | 2.723,66 € | +98,7% |
| Pellets | 1.188,60 € | 2.102,10 € | +76,8% |
| Brandhout | 972,30 € | 1.377,60 € | +41,7% |
Nadat de prijs in mei 2020 met 49% instortte, is de mazoutprijs weer heel wat gestegen minder dan een jaar later. Deze kende daarna nog een opzienbarende stijging vanwege de invasie van Oekraïne door Rusland. De jaarlijkse verwarmingsfactuur op mazout ging immers met 98,7% omhoog tussen juli 2021 en juli 2022.
Ook de stroom- en gasprijzen zijn significant gestegen vergeleken met eind 2020. In de praktijk varieerden de elektriciteitsprijzen tussen juli 2021 en juli 2022 met +54,4%, terwijl de gasprijzen in dezelfde periode met 118,5% stegen. In mei 2020, midden in de eerste lockdown, waren de jaarlijkse gas- en elektriciteitsfacturen met respectievelijk 28% en 14% gedaald.
Let ook op dat om de forse stijging van de energieprijzen tegen te gaan, de Belgische overheid heeft beslist om de btw van 21% tot 6% te verlagen op elektriciteit (vanaf 1 maart 2022) en gas (vanaf 1 april 2022). Zonder deze maatregel zou de gemiddelde jaarlijkse verwarmingsfactuur nog meer gestegen zijn.
Pellets en brandhout, die doorgaans gekenmerkt worden door hun stabiele prijzen door de tijd heen, worden niet gespaard door de stijging van energieprijzen in 2022. Zo schoot de jaarlijkse verwarmingsfactuur op pellets in zakjes tussen juli 2021 en juli 2022 met 76,85% omhoog. Voor pellets in bulk is de stijging zelfs nog sterker (zie onderaan). In dezelfde periode ging de prijs van brandhout (blokken) met 41,68% omhoog. Ondanks die hogere prijzen kunnen pellets en brandhout nog als de goedkoopste brandstoffen op de markt worden beschouwd.
Brandstoffen onder de loep
Hierboven vergeleken we de verwarmingsfactuur volgens energiebron. We laten voor nu elektriciteit even vallen en focussen ons op de ‘pure’ brandstoffen: aardgas, mazout, pellets en brandhout.
Mazout
- Tussen april 2019 en februari 2020 was mazout (een synoniem voor stookolie) de duurste van de vier brandstoffen.
- Na de coronacrisis en de daaropvolgende quarantaine kwam daar verandering in. De lockdown heeft de mazoutprijs doen kelderen, waardoor stookolie op slag de goedkoopste brandstof werd. In volle lockdown (april – mei 2020) lag de stookolieprijs zelfs lager dan nog in 2016.
- Sinds september 2020 en het begin van het economische herstel blijft de prijs van stookolie echter maar stijgen. Hierdoor wordt deze, samen met aardgas, weer een van de duurste brandstoffen, hoewel de prijs op dat moment nog lager is dan in 2019.
- In 2021 stijgt de prijs van mazout door in de context van grote vraag naar energie, en gaat de prijs van 2019 te boven.
- Sinds Rusland in februari 2022 Oekraïne inviel, heeft het embargo op Russische olie de prijzen nog meer naar omhoog gedreven.
| Juli 2020 | 973,52 € |
| Juli 2021 | 1.370,92 € |
| Juli 2022 | 2.723,66 € |
Aardgas
dan begon een spectaculaire gascrisis in Europa in september 2021, die nog erger werd na de invasie van Oekraïne door Rusland.
- Gas kende in België in de loop der jaren een langzame, maar gestage prijsstijging. In december 2018 bijvoorbeeld betaalde het gemiddelde gezin jaarlijks 1.378 € om zich met gas te verwarmen.
- Daar kwam begin 2019 abrupt verandering in. De gasprijzen begonnen gedurende meer dan 18 maanden te dalen. Één van de belangrijkste redenen voor de daling zijn de zachte winters in 2018 en 2019. De vraag naar gas voor verwarming nam bijgevolg af, enevals de prijs ervan op de markt. Dan ontstond de coronacrisis, die die dalende tendens in het eerste kwartaal 2020 nog versterkte.
- De prijs van gas bereikte in augustus 2020 een dieptepunt (slechts 745 euro voor de gemiddelde jaarlijkse verwarmingsfactuur).
- Sindsdien is de gasprijs weer begonnen fors omhoog te gaan. Hij steeg namelijk met 184% tussen maart 2021 en maart 2022. Hier zijn verschillende redenen voor: het economische herstel na de lockdowns, de sterke vraag naar energie in Europa en in Azië, de duurdere prijs van de ton CO2, te weinig wind in Europa en vooral de oorlog in Oekraïne.
- Door dit conflict en de dreiging tot schaarste dat het in Europa veroorzaakt, houdt de prijs van gas zijn stijgende lijn vast in de zomer 2022.
Ter vergelijking staan hieronder de prijzen van de gemiddelde jaarlijkse verwarmingsfactuur op gas in juli 2020, 2021 en 2022:
| Juli 2020 | 746,81 € |
| Juli 2021 | 1.345,90 € |
| Juli 2022 | 2.940,64 € |
Ook al is gas lange tijd de meer praktische en voordeligste optie geweest, de gasfactuur wordt nu een zware last voor de huishoudens met een lagere inkomen. Deze lopen het risico dat hun voorschotten met 2 of 3, of zelfs meer, vermenigvuldigd worden indien de marktprijzen niet dalen. Alternatieven zoals hout en pellets zijn dus relevanter dan ooit.
Vergeet ook niet dat de btw op gas van 21% naar 6% werd verlaagd vanaf 1 april 2022 om te proberen de dure gasprijzen te drukken. Toch bereiken deze recordhoogtes, zodat ze nu op het punt staan de prijzen van maart 2022 te boven te gaan, toen de btw nog 21% was.
De bovenstaande cijfers hebben betrekking op het nationale niveau. Er zijn subtiele verschillen tussen de gewesten, zoals we het later zullen bekijken.
Laat de stijging van de gasprijs niet aan je koopkracht raken! Compenseer deels de stijging en kies vandaag nog voor een groepsaankoop gas!
Pellets en brandhout
Hout (brandhout of pellets) is een goede keuze voor wie niet van verrassingen houdt. De prijzen voor briketten of pellets zijn doorgaans heel stabiel. Ze evolueren gewoon mee met de totale inflatie.
Kies je voor hout, dan kan je bovendien meehelpen aan milieubehoud en de lokale tewerkstelling, afhankelijk van de leverancier die je kiest.
Vooral op lange termijn is brandhout een voordelige en milieuvriendelijke manier om je te verwarmen. Dat komt omdat het, op het kappen na, nauwelijks bewerkt wordt voor het bij jou in huis belandt.
Puur op vlak van warmterendement komen pellets zelfs nog beter uit de bus dan hout. Pellets zijn echter ook duurder, omdat ze meer bewerkt moeten worden.
Hoewel ze in de regel heel stabiel zijn, zijn de prijzen van pellets en brandhout sinds het verwarmingseizoen van 2022 toch aan het stijgen. De prijs van pellets in bulk is trouwens tussen juli 2021 en 2022 bijna verdubbeld (+ 93.4%) en bereikt nu gemiddeld 438 euro per ton.
Om een overzicht te krijgen van hoeveel de jaarlijkse verwarmingsfactuur op brandhout of pellets bedraagt, vind je in onderstaande tabel de prijzen van 2020, 2021 en 2022. Hiervoor baseren we onze cijfers op de gegevens van de vereniging ValBiom voor pellets (in zakjes) en brandhout (in blokken).
| Maand | Pellets | Brandhout |
| Juli 2020 | 1.220,10 € | 984,90 € |
| Juli 2021 | 1.188,60 € | 972,30 € |
| Juli 2022 | 2.102,10 € | 1.377,60 € |
In juli 2022 hebben Belgische consumenten dus een stijging van 76,85% voor pellets (in zakjes) en van 41,68% voor brandhout (in blokken) gezien ten opzichte van een jaar daarvoor. Die twee brandstoffen blijven echter het goedkoopste verwarmingsmiddel.
Elektriciteit
Zoals je uit de grafiek al opmaakte, is elektriciteit een peperdure verwarmingsbron i.v.m. de klassieke brandstoffen. Momenteel betaal je voor elektriciteit meer dan 3 keer zoveel als voor aardgas of mazout. Een elektrisch radiatortje als hoofdverwarmingsbron gebruiken is dus af te raden.
Let ook op dat de btw op elektriciteit vanaf 1 maart 2022 van 21% naar 6% werd verlaagd om te proberen de hoge prijzen tegen te gaan.
>> Zonnepanelen installeren – hoe gaat dat?
Tot slot is onze analyse ook niét toegespitst op een installatie met elektrische warmtepomp, die ook weer voordelig kan zijn.
Kanttekening bij onze vergelijkende studie
Het is belangrijk om bij onze vergelijkende analyse een kanttekening te plaatsen:
- we hebben eventuele investeringen (ketel, kachel, cassette, enz.) niet in rekening gebracht. Die investering hangt af van de gekozen oplossing en andere factoren zoals vermogen en automatisering.
Welke keuze je ook maakt: dit is hét moment om via de groepsaankoop van leverancier te veranderen! De prijzen stonden nog nooit zo laag, wie nu een contract afsluit zal hier de komende jaren veel profijt van hebben en van de goedkoopste tarieven profiteren.
Laat je dus niet verrassen door een nieuwe prijsstijging! Opteer vandaag nog voor een groepsaankoop voor aardgas om langer van de lage prijzen te kunnen genieten.
Eendracht maakt macht? Grote verschillen tussen de gewesten
Je kreeg intussen grofweg een idee van de meest voordelige energiebronnen voor je verwarming.
Zoals we al aangaven, zijn onze cijfers tot nu toe op het Belgisch gemiddelde gebaseerd. Omdat de Belgische en gewestelijke cijfers op bepaalde vlakken verschillen, hebben we voor jou de Belgische en gewestelijke cijfers apart geanalyseerd en vergeleken met het nationale gemiddelde. Inwoners van Vlaanderen en Wallonië zien aan het eind van de maand vaak andere cijfers op hun rekening staan .
De mazout- en houtprijzen blijken over heel België ongeveer even hoog. Daarom concentreren we ons hier vooral op de gasprijzen.
Wallonië en Vlaanderen: grote verschillen in de gasprijzen
In juli 2022 zag een gemiddelde gasrekening er in de verschillende gewesten als volgt uit:
| België | 2.940,64 € |
| Vlaanderen | 2.829,13 € |
| Brussel | 2.911,16 € |
| Wallonië | 3.080,86 € |
Het gemiddelde Vlaamse huishouden betaalt voor gas elk jaar dus gemiddeld 251,73 euro minder dan het gemiddelde Waalse huishouden. Om zich met gas te verwarmen, betalen Walen dus meer dan hun landgenoten. Ondanks dit verschil is gas het duurste verwarmingsmiddel zowel in Vlaanderen en in Brussel als in Wallonië.
Hoe komt het dat Walen zoveel meer betalen voor aardgas? Dat heeft te maken met de samenstelling van een gasfactuur. Je betaalt voor:
- prijs voor het gas zelf, de molecule;
- transport- en distributiekosten;
- belastingen en heffingen.
Uit de gasfactuur blijkt dat het prijsverschil tussen Vlaanderen en Wallonië aan de distributiekosten ligt.
Netkosten die niet altijd even hoog zijn
In het “netkosten”-onderdeel van je gasfactuur vind je de distributiekosten voor de standaard residentiele klant (verbruik van 17.000 kWh/jaar, ofwel de T2-klant). Op het eerste gezicht is het verschil tussen Vlaanderen en Wallonië misschien niet zo duidelijk, maar pas wanneer je proportioneel omrekent, besef je hoe groot dat verschil wordt.
Zoals de naam laat denken, is de vaste term een vast bedrag, in tegenstelling tot de proportionele term, dat varieert naargelang je verbruik. Als je weet dat men ongeveer 21.000 Kwh per jaar verbruikt om zich te verwarmen, kun je met een regel van drie berekenen hoeveel je jaarlijks moet betalen voor het onderhoud van het net.
In Vlaanderen variëren de distributiekosten tussen 121 € (Fluvius Antwerpen, vroeger IMEA) en 207 € (Fluvius West). In Wallonië liggen die kosten eerder tussen 274 € (ORES Luxemburg) en 420 € (ORES Henegouwen). Met dergelijke resultaten wordt het verschil tussen gewesten meteen duidelijker.
Waarom betalen Waalse inwoners meer voor aardgas?
In Wallonië is men maandelijks dus heel wat meer kwijt aan aardgas dan in Vlaanderen. Hoe komt dat? We namen contact op met Vlaams netbeheerder Fluvius. Isabel Van Cutsem, hoofd communicatie:
Twee regulatoren, twee verschillende tarieven. Waarom komt de VREG bij een lager bedrag dan de CWaPE?
Vlaams distributienetbeheerder Fluvius legt het verschil dus bij de hogere bevolkingsdichtheid in Vlaanderen.
Wij contacteerden Waals distributienetbeheerder ORES om de reden voor dit prijsverschil te achterhalen. Volgens Jean-Michel Brebant, woordvoerder van deze netbeheerder, is de Waalse wetgeving de reden voor die hogere prijzen:
Woordvoerder ORES
Elektrisch verwarmen: Brusselaars komen er beter uit
Hoewel verwaming op elektriciteit niet aan te raden is, kan het toch interessant zjin om de prijsverschillen per gewest te bekijken.
Prijs van de jaarlijkse verwarmingsfactuur op elektriciteit in juli 2022:
| België | 9.288,54 € |
| Brussel | 8.956,02 € |
| Vlaanderen | 9.189,06 € |
| Wallonië | 9.720,48 € |
We stellen vast dat Brusselaars minder voor hun elektriciteit betalen dan de rest van het land. In 2019 en 2020 evolueerden de kosten in Wallonië en Vlaanderen dichter bij elkaar, hoewel ze licht van het nationale gemiddelde afweken. Sinds het begin van 2022 komen de prijzen in Vlaanderen echter dichter bij het nationale gemiddelde te staan, terwijl de prijzen in Wallonië hetzelfde verschil blijven vertonen. Merk op dat de situatie vroeger compleet anders was: de stroomfactuur van Vlaamse huishoudens was een stuk duurder, terwijl deze in Wallonië vergelijkbaar was met het nationale gemiddelde.
Hoe dan ook, die bedragen blijven veel te hoog voor mensen die overwegen hun woning met elektriciteit te verwarmen (zonder zonnepanelen of warmtepomp).
Even vergelijken met onze buurlanden
In het jaar 2022 wordt België gekenmerkt door een inflatie op recordniveaus. Zo werden Belgische huishoudens aan het einde van het tweede kwartaal getroffen door een totale inflatie van 9,9%, wat de hoogste waargenomen peil is sinds de start van de metingen, meldt het Prijsobservatorium in zijn halfjaarlijkse verslag. Ook onze buurlanden kennen recordinflatieniveaus, met name Nederland, waar de totale inflatie 10,4% bereikt voor het tweede kwartaal 2022. Duitsland en Frankrijk komen er een beetje beter uit, met respectievelijk 8,3 % en 5,9 % gemeten inflatie.
De belangrijkste oorzaak van die stijging is de inflatie van energieproducten, die na een aanzienlijke daling in 2020 (-11%) vrijwel continu stijgt sinds 2021. In het eerste kwartaal 2022 bereikt de energieinflatie een piek van 65,9% als gevolg van de grote vraag naar energie voor het economisch herstel na de lockdowns, en, sinds 2022, van de Russische invasie van Oekraïne. Dankzij de maatregelen van de overheid om de dure energieprijzen te drukken, daalt de energieinflatie echter licht in het tweede kwartaal 2022 naar 64,3%.
Zonder de tussenkomst van de overheid zou de energie-inflatie eerder op 81% liggen aan het einde van het tweede kwartaal 2022 in plaats van 64,3%. Ook in de buurlanden hebben de overheden maatregelen genomen om deze inflatie van energieproducten te beperken. In het tweede kwartaal 2022, ligt deze op 29,9% in Frankrijk en 36,5% in Duitsland. Het grote verschil met het Belgische peil is te verklaren door het feit dat de groothandelsprijzen daar minder zwaar wegen in de eindfactuur dan in ons land. In Nederland, waar dit aandeel nog groter is, overtreft de energie-inflatie het niveau van België, met 69,9%.
Kortom: welke energiebron is nu de slimste keuze?
Over inflatie en gewestelijke verschillen zouden we het nog lang kunnen hebben. Maar je wilt natuurlijk graag weten welke energiebron het meest geschikt is om je verwarmingsfactuur te verlagen!
Zoals de kaarten momenteel liggen, is aardgas geen voordelige optie. Deze brandstof heeft echter bijzonder volatiele prijzen. Hoe die verder evolueren zal dus sterk afhangen van het economische conjunctuur in de rest van 2022.
Als je een centrale vermarming op gas hebt, wordt er aangeraden de vervaldatum van je aardgasleveringscontract in de gaten te houden. In ieder geval bevelen we aan te vergelijken om het beste tarief en de voordeligste promotie te krigen, wat de verwachte verhoging van je factuur (deels) kan compenseren.
Vind je vooral stabiele prijzen op lange termijn belangrijk, dan is een verwarming met hout of pellets meestal een zeer degelijk alternatief. Voorzie dan wel voldoende ruimte voor opslag.
Een verwarming met elektriciteit vermijd je best. Die is tot meer dan drie keer zo duur als welke andere verwarmingsbron ook.
Vond je ons vergelijkend artikel interessant, maar ben je vooral benieuwd naar de specifieke situatie in Wallonië of Vlaanderen? Lees dan zeker de artikels die we aan de twee gewesten wijdden:
Methodologie
Het standaardverbruik waarmee we rekening houden om de jaarlijkse factuur te berekenen, bedraagt 21.000 kWh. Voor gas, stookolie, pellets en hout werd de onderwaarde (OW) van de verbrandingswarmte gebruikt. Die onderwaarde is het aantal kWh dat een eenheid (een liter, een kg, enz.) brandstof kan leveren. De OW houdt geen rekening met de energie in de waterdamp die ontsnapt tijdens de verbranding. De hypothese van een condensatieketel heeft dus geen enkele invloed op de berekeningen.
Aangezien de CREG zijn gegevens voor gas baseert op de bovenwaarde (BW) van de verbrandingswarmte, werd de verhouding OW/BW voor aardgas (0,9028) gebruikt om het gemiddelde verbruik van de CREG (23.260 kWh) terug te brengen tot 21.000 kWh.
Voor elektriciteit werd er geen enkele coëfficiënt gebruikt. Die energiebron is sowieso echter een stuk duurder dan de vier andere. Bovendien ligt het rendement van een elektrische verwarming dicht bij 100 procent.
Bronnen
De gegevens met betrekking tot elektriciteit en gas zijn afkomstig van de CREG, die elke maand een overzicht met de gemiddelde jaarlijkse factuurprijs voor elektriciteit en gas publiceert.
Voor stookolie zijn we uitgegaan van de maximaal toegelaten prijs voor een bestelling van meer dan 2.000 liter (standaard stookolie), die elke dag wordt gepubliceerd door de FOD Economie.
Pat
03/09/2022Pellets zijn nu wel 2 maal duurder sinds April 2022. Reken 8€ Voor een Zak van 15 kg.
Met dagelijkse reiniging en duurdere herstellingen en sneller defect dan een gasketel is er geen voordeel meer met pellets.
Robin Heuschen
16/09/2022Beste,
Bedankt voor je bericht.
Toen je dit schreef hadden we de gegevens van juli 2022 voor brandhout en pellet nog niet gekregen. En je hebt gelijk, deze zijn ook aanzienlijk gestegen. Met de prijzen van juli zijn nu alle energiebronnen vergelikbaar op onze grafieken.
Mvg,
Het Wikipower Team
Jonas Hugelier
07/05/2021Beste,
Indien een warmtepomp gebruikt wordt om de woning te verwarmen gaat de bovenstaande stelling niet op. Elektrisch verwarmen met klassieke elektrische radiator is niet de hedendaagse norm…
Aanvullend zou er een rubriek moeten zijn: elektrisch verwarmen met warmtepomp.
mvg
Jonas Hugelier
Anna De Smet
07/05/2021Beste meneer Hugelier
Van harte bedankt voor uw reactie. Elektrisch verwarmen is inderdaad niet de norm, maar er zijn zeker mensen die gedeeltelijk elektrisch verwarmen.
Een rubriek over elektrisch verwarmen met warmtepomp staat genoteerd voor de volgende update van dit artikel, bedankt voor uw bijdrage.
Met vriendelijke groeten,
Anna van Wikipower