Wat is het gemiddelde elektriciteitsverbruik in België?
Het gemiddelde elektriciteitsverbruik in België wordt vastgesteld door de CREG, de federale regulator.
Het gemiddelde elektriciteitsverbruik voor woonprofielen met een enkelvoudige meter wordt geraamd op 3500 kWh/jaar, terwijl dat van zakelijke klanten, met name kmo’s, op 50.000 kWh/jaar geschat wordt.
In het jaarverslag van 2022 dat de energiemarkt tussen januari 2007 en december 2022 onderzoekt, heeft de CWaPE – de Waalse Energiecommissie – de Belgische residentiële klanten ingedeeld volgens hun gemiddeld jaarlijks verbruik. Zoals uit onderstaande grafiek blijkt, zijn huishoudens met een verbruik tussen 2000 en 3000 kWh/jaar goed voor ongeveer 20 % van de residentiële klanten op nationaal vlak, op de voet gevolgd door huishoudens die tussen 1000 en 2000 kWh/jaar verbruiken en huishoudens die tussen 3000 en 4000 kWh/jaar verbruiken.
Wil je op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen op energiegebied? Schrijf je dan nu in voor de Wikipower-nieuwsbrief en volg onze actualiteit op de voet!
Hoe bereken je je elektriciteitsverbruik?
De eenvoudigste manier om je jaarlijkse elektriciteitsverbruik te berekenen is door de meterstand van het vorige jaar te vergelijken met die van het lopende jaar. Het verschil is het aantal kWh dat je in een jaar verbruikt hebt.
Als je echter een meer diepgaande analyse wilt uitvoeren en wilt weten welke apparaten in je huishouden de meeste energie verbruiken (huishoudelijke apparaten, verwarmingssystemen, enz.), is de berekening ingewikkelder, maar niettemin doenbaar. De volgende gegevens zijn hierbij van belang:
- het vermogen van de betreffende apparaten, uitgedrukt in watt;
- je dagelijks gebruik, uitgedrukt in uren;
- het aantal dagen dat je deze apparaten gebruikt op jaarbasis.
Zodra je deze informatie verzameld hebt, vermenigvuldig je het aantal uren met het aantal dagen. Dit resultaat vermenigvuldig je vervolgens met het vermogen gedeeld door 1000. Bijvoorbeeld, een stofzuiger met een vermogen van 2000 watt, die je gedurende twee jaar tweemaal per week (d.w.z. 104 keer per jaar) gebruikt, verbruikt 416 kWh/jaar:
2*104*(2000/1000) = 416
Is wiskunde niet je sterkste punt? In dit geval bestaan er verschillende geconnecteerde en slimme apparaten waarmee je het exacte verbruik van je huishoudelijke apparaten en verwarmingssystemen kunt vaststellen. Dit is bijvoorbeeld het geval met de slimme thermostaat. Met deze technologie, die meestal gekoppeld is aan een mobiele app, kun je je verwarming vanop afstand bedienen en je verbruiksgewoonten analyseren, zodat je je instellingen hierop kunt afstemmen om energie te besparen. De wattmeter is een ander handig instrument dat het exacte verbruik van al je apparaten, hun vermogen en – afhankelijk van het model – de gerelateerde kosten berekent.
Hoe hoog zijn de jaarlijkse elektriciteitsfacturen in België?
Elke maand publiceert de CREG een boordtabel met de evolutie van de energieprijzen (elektriciteit en aardgas). Deze analyse stelt ons niet alleen in staat om de tarieven van jaar tot jaar te visualiseren in België en per gewest, maar ook om onze gemiddelden te vergelijken met die van onze buurlanden zoals Frankrijk, Nederland of het Verenigd Koninkrijk.
In de onderstaande tabel kun je in België per gewest het bedrag van de jaarlijkse factuur (incl. btw) van een residentiële klant over de laatste drie jaar raadplegen.
| Februari 2023 | Februari 2022 | Februari 2021 | |
België | € 1.623,51 | € 1.637,74 | € 907,70 | |
Brussel | € 1.594,31 | € 1.562,23 | € 827,92 | |
Vlaanderen | € 1.544,03 | € 1.610,66 | € 921,03 | |
Wallonië | € 1.732,18 | € 1.740,33 | € 974,16 |
Het eerste wat opvalt bij het analyseren van deze tabel is het verschil tussen de bedragen. Terwijl het verschil tussen 2021 en 2022 groot is (730,04 euro), is het tussen 2022 en 2023 bijna onbestaande, aangezien de elektriciteitsfactuur met ‘maar’ gemiddeld 14 euro daalde in België.
Wat professionele klanten betreft, ziet het bedrag van de jaarlijkse facturen (incl. btw) over de laatste drie jaar in België en per gewest er als volgt uit:
| Februari 2023 | Februari 2022 | Februari 2021 | |
België | € 19.897,36 | € 19.527,56 | € 10.099,79 € | |
Brussel | € 19.334,89 | € 19.921,12 | € 8.685,94 | |
Vlaanderen | € 18.295,34 | € 18.682,75 | € 10.531,03 | |
Wallonië | € 22.061,84 | € 19.978,82€ | € 11.082,39 |
Ook wat betreft kmo’s zijn de bedragen sterk uiteenlopend, met een verschil van 9.427,77 euro tussen februari 2021 en 2022. De facturen zijn echter tussen 2022 en 2023 gestabiliseerd, met een verschil van ‘slechts’ 370 euro.
Maar hoe kunnen we deze bedragen verklaren? 2020 kende een historische daling van de energieprijzen ten gevolge van de COVID-19-pandemie. Hoewel de meeste Belgen telewerken, hebben vele sectoren hun deuren moeten sluiten, waardoor veel productiesectoren tot stilstand gekomen zijn en de energiebehoefte en het elektriciteitsverbruik bijgevolg gedaald zijn. Zowel in België als wereldwijd heeft dit vlindereffect geleid tot een daling van de energieprijzen.
In 2021 daarentegen werd de economische activiteit hervat, waardoor de vraag en dus ook de prijzen op de groothandelsmarkten zijn gestegen. Daardoor zijn ook de door commerciële leveranciers vastgestelde prijzen verhoogd.
Ten slotte kende de energiesector vanaf het begin van de oorlog in Oekraïne in februari 2022 een indrukwekkende inflatie. De laatste tijd lijken de energieprijzen zich te stabiliseren of zelfs licht te dalen, wat uitstekend nieuws is voor de portemonnee van de Belgische huishoudens.
Uit de gegevens blijkt voor eenzelfde jaar ook een onevenwicht in de elektriciteitstarieven per regio. Dit verschil is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de netwerkkosten die door de DNB’s (distributienetbeheerders) worden toegepast. Deze kostenpost stelt hen in staat het netwerk in zijn geheel te onderhouden en de verschillende aan hen toegewezen taken uit te voeren (meterstand, meteraansluiting, enz.). Dit verschil in netwerkkosten zet aan tot nadenken en doet vragen rijzen over de legitimiteit van onze regionale overheden om zo heterogeen te zijn in het niveau van hun netwerkkosten. Als Belg vraagt men zich natuurlijk af waarom een Waal voor zijn totale elektriciteitsfactuur meer zou betalen dan een Brusselaar of Vlaming die bij dezelfde leverancier ingeschreven is.
Je bent van plan om van leverancier te veranderen? Doe mee aan een groepsaankoop en profiteer van exclusieve promoties!
Vergelijking tussen het bedrag van de elektriciteitsfacturen van de Belgen en die van onze buurlanden
In februari 2023 publiceerde de CREG het volgende in haar maandelijkse verslag over de elektriciteitsprijzen in België en de buurlanden:
Land |
| |
België | € 1.623,51 | |
Frankrijk | € 842,57 | |
Duitsland | € 1.600,64 | |
| € 1.707,91 | |
Nederland | € 1.453,24 |
Welke analyse kunnen we uitvoeren? Ten eerste stellen we vast dat België op de tweede plaats staat van de landen met de hoogste jaarlijkse elektriciteitsfactuur, na de Verenigd Koninkrijk, met een verschil van 84,40 euro tussen de twee landen. Frankrijk is het land met de laagste factuur, met een totaal van 842,57 euro per jaar.
De energiecomponent in Nederland ligt doorgaans veel hoger dan in de andere landen. Dat Nederland maar de vierde plaats op de ranglijst inneemt, is dan te danken aan de regering, die energievoorziening als een basisbehoefte beschouwt en de ‘energiekorting’ (‘teruggave’) heeft ingevoerd, wat in feite een belastingvermindering is.
Als Frankrijk bovenaan de lijst van goedkoopste landen staat wat elektriciteit betreft, is dat vooral te danken aan kernenergie en aan het door de Franse overheid opgerichte ’tariefschild’. Dankzij zijn 58 reactoren produceert Frankrijk immers meer dan 70 % van zijn elektriciteit tegen geringe kosten en kan het dus het merendeel van de huishoudens in het land van elektriciteit voorzien. In vergelijking met Duitsland produceert het buurland bijvoorbeeld 31 % van zijn totale elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen. Het is dus het land met het hoogste quotum voor de productie van groene elektriciteit, wat ook de hoge jaarafrekening zou verklaren.
Bovendien verschilt het Franse btw-stelsel van dat van andere landen in die zin dat er twee afzonderlijke btw-percentages zijn die overeenkomen met twee kostenposten op de factuur en niet met het totale bedrag:
- een btw-percentage van 5 % op het abonnementsgeld en op de CTA (tarifaire bijdrage voor transport);
- een btw-percentage van 20 % op het bedrag van het verbruik, op de CSPE (bijdrage voor openbare elektriciteitsdiensten) en op de CFE (finaal elektriciteitsverbruik).
De geschiedenis van het elektriciteitsverbruik in België
De FEBEG – de Federatie van de Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven – heeft een rapport gepubliceerd met gegevens over het elektriciteitsverbruik in België tussen 2007 en 2021.
Zoals blijkt uit de bovenstaande afbeelding, bedroeg het totale elektriciteitsverbruik in 2021 83,66 TWh, of 83.660.000.000 kWh, wat 2,79 TWh meer is dan in 2020. We stellen ook een daling vast tussen 2019 en 2020. De belangrijkste reden voor deze daling is de gezondheidscrisis, die vooral in de industriële sectoren leidde tot een aanzienlijke afname van de elektriciteitsproductie en het elektriciteitsverbruik. De stijging tussen 2020 en 2021 komt overeen met het economische herstel na die pandemie. In de grafiek zien we ook een aanzienlijke daling van het elektriciteitsverbruik in 2009 ten gevolge van de wereldwijde economische crisis in 2008.
In de jaren dat we niet geconfronteerd werden met crises, zien we echter een toename van het elektriciteitsverbruik. Dit is met name te wijten aan het toenemende gebruik van elektriciteit als productiemiddel of, voor woonprofielen, als verwarmingssysteem.
>> Centrale verwarming: welke energiebron is in België het voordeligst?
In de onderstaande grafiek zie je de verdeling van het elektriciteitsverbruik in België per sector in 2020. Wij stellen vast dat de woonprofielen, d.w.z. de huishoudens, op de derde plaats komen, na de industriële en de tertiaire sector.
Is elektriciteit de energie van de toekomst?
Vandaag de dag zijn meer en meer huishoudens afhankelijk van elektriciteit voor verwarming, warm water en vervoer. Daarom zijn mensen die renoveren geneigd om olie en gas achter zich te laten en te kiezen voor elektrische verwarming en vooral voor verwarming met hernieuwbare energiebronnen.
> Lees ook: Is het binnenkort gedaan met mazoutketels in België?
Maar wordt elektriciteit dan beschouwd als de energie van de toekomst? Als je de politici mag geloven, ja! Met de uitvoering van de Agenda 2030, die belooft de opwarming van de aarde te bestrijden, hernieuwbare energie te gebruiken en iedereen betaalbare toegang tot moderne energie te bieden, zal de toename van de elektrificatie zich naar verwachting tegen 2030 over een groot deel van onze planeet verspreiden.
Wat is de Agenda 2030? Het is een programma voor duurzame ontwikkeling dat in 2015 door alle 193 lidstaten van de VN ondertekend werd. Deze agenda omvat 17 doelstellingen met betrekking tot mensen, planeet, welvaart, vrede en partnerschappen. De Agenda 2030 ontleent zijn naam aan de termijn voor de uitvoering van deze doelstellingen: 2030.
Deze doelstelling is echter niet zonder risico. Hoewel de productie van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen (voornamelijk wind- en zonne-energie) wereldwijd toeneemt, vereisen deze middelen dat de systemen 24 uur per dag operationeel zijn. Dit vergt een zekere flexibiliteit van de netwerken, met een vermogensreserve om de overbrugging van verbruikspieken te verzekeren, bv. wanneer windmolenparken niet beschikbaar zijn. Bovendien hebben 650 miljoen mensen, vooral in Afrika, nog geen standaard toegang tot elektriciteit.
Niettemin neemt in onze westerse samenlevingen de vraag naar elektrificatie toe en moedigen regeringen deze belangrijke energietransitie steeds meer aan. Nu de Belgische politici zich opwinden over de geleidelijke afschaffing van kernenergie, die normaal gepland is voor 2025, is het gerechtvaardigd zich af te vragen of ons land in staat zal zijn, zijn bevoorradingszekerheid te garanderen door volledig te verlaten op hernieuwbare energie, die, laten we dat niet vergeten, intermitterend is en voornamelijk afhangt van de weersomstandigheden, die op ons grondgebied vaak instabiel zijn.
Welke invloed heeft dat op het milieu?
Hoewel warmtepompen, zonnepanelen en elektrische auto’s als milieuvriendelijk beschouwd worden, zou het gebruik ervan op lange termijn geen negatieve gevolgen hebben voor het milieu?
Het basisprincipe van de warmtepomp bestaat erin je woning (en soms je sanitair warm water) te verwarmen met behulp van natuurlijke elementen zoals water, lucht of aarde. De pomp zal vervolgens de natuurlijke bronnen aanspreken om ze om te zetten in warmte. In theorie lijkt dit systeem dus zeer milieuvriendelijk. Voor de goede werking van het systeem is echter nog steeds elektriciteit van het net en dus gedeeltelijk van kern- of gascentrales nodig om de compressor van het systeem aan te drijven. Bedenk echter wel dat een warmtepomp 70 % minder broeikasgassen produceert dan een conventionele gasketel.
Wat zonnepanelen betreft, is het de productie ervan die problematisch kan zijn voor het milieu, aangezien de gebruikte materialen niet altijd koolstofneutraal zijn of zelfs vervuilend zouden zijn. Bovendien komt 60 % van de wereldproductie uit China, waardoor de koolstofvoetafdruk nog groter wordt, aangezien de productie en de uitvoer van de panelen veel grijze energie vergen. Toch is niet alles kommer en kwel op het gebied van zonnepanelen, aangezien de meeste ervan 100 % recycleerbaar zijn.
Laten we nu de potentiële milieu-effecten van elektrische auto’s even aan de kaak stellen. Deze voertuigen stoten tot drie keer minder CO2 uit dan hun tegenhangers die op brandstoffen als diesel of benzine rijden. Het is echter de productie van hun batterijen die een probleem vormt, aangezien deze gemaakt worden van metalen zoals lithium, koper of nikkel, die relatief vervuilend zijn. Bovendien worden deze metalen niet overal gevonden en de uitvoer ervan vergroot dus de koolstofvoetafdruk. Een ander probleem is dat de accu van een elektrische auto, wanneer hij eenmaal verouderd is, moeilijk te recycleren is. Maar bij de productie van batterijen worden veel minder broeikasgassen uitgestoten dan bij het dagelijks gebruik van diesel- of benzineauto’s. Op lange termijn zijn elektrische modellen dus kostenefficiënter en milieuvriendelijker.
Je bent van plan om van leverancier te veranderen? Doe mee aan een groepsaankoop en profiteer van exclusieve promoties!
Hoe het elektriciteitsverbruik beheren en verminderen?
Wil je je elektriciteitsverbruik verminderen om je energiekosten te verlagen en/of om ecologische redenen? Er kunnen dus verscheidene kleine dagelijkse acties ondernomen worden:
- Investeer in ledlampen. Hoewel ze duurder zijn, verbruiken deze lampen veel minder energie en gaan ze langer mee;
- Let op de energieklasse van je toestellen: bv. een stofzuiger van klasse A zal veel minder verbruiken dan een gelijkaardig model van klasse G;
- Zorg voor isolatie, want een slecht geïsoleerd huis kan tot 30 % van je energieverliezen veroorzaken. Bovendien zijn er overheidssubsidies beschikbaar als je besluit tot dit soort renovatie over te gaan;
- Haal de stekker uit het stopcontact als je de toestellen of stopcontacten niet gebruikt, want zelfs als ze uitgeschakeld zijn, blijven ze energie verbruiken.
Hoe kun je je elektriciteitsfactuur verlagen?
Doe je al het mogelijke om milieuvriendelijk te consumeren, maar gaan je energiekosten niet omlaag? Het kan zijn dat de prijs van je elektriciteit te hoog is. Hoewel de stijging van de energieprijzen alle gezinnen in België treft, zijn er toch enkele tips om een goedkopere energieleverancier te vinden:
- Vergelijk aanbiedingen en leveranciers met behulp van geschikte tools zoals de CREG Scan, waarmee je je huidige contract kunt vergelijken met de huidige marktprijzen, of de Energie-Vergelijker.be, de eerste online vergelijker die door de CREG gecertificeerd werd. Met deze tool kun je het aanbod vinden dat het best bij je consumptiegewoonten past;
- Schrijf je in voor onze energiegroepsaankoop. Dankzij de slagkracht van de groep zal ons team in staat zijn de beste tarieven te bedingen bij de leveranciers. Bovendien hoef je je niet bezig te houden met administratieve procedures, aangezien onze adviseurs de verandering van leverancier gratis voor jou zullen organiseren.
Profiteer zoveel mogelijk van de dalende gasprijs! Kies vandaag nog voor de groepsaankoop en geniet voordelige prijzen voor je gaslevering!
Bronnen:
- CREG-boordtabel;
- Studie over de evolutie van de energieprijzen in België en in onze buurlanden – CREG;
- Elektriciteitskaart – Energiemix;
- Agenda 2030;
- Btw op energiefacturen door de lidstaten van de EU
- Belastingverlaging op energiefacturen in Nederland
- Belastingen op energiefacturen in Frankrijk
- Verslag CWaPE over de evolutie van de energieprijzen
- Verslag FEBEG over elektriciteitsstatistieken
